Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Aralık ayında yaptığı açıklamada, “Avrupa Birliği’nin zorunlu aşılama kararından yanayım ama bu karar üye ülkelere aittir” diyerek topu hükümetlere attı. Avusturya, aşıyı şu ana kadar zorunlu kılan tek AB ülkesi oldu. Avrupa genelinde nüfusun yaklaşık üçte ikisi aşılandı. Dört büyük AB ülkesinde iki aşı yaptıran vatandaşların oranı şu şekilde: Fransa yüzde 74,6, İtalya yüzde 75,9, İspanya yüzde 80,5, Almanya yüzde 72,3 (Kaynak: Our World In Data). Avrupa’da hükümetler aşısızların günlük hayatlarını zorlaştıracak tedbirlerle aşı üzerindeki baskıyı artırıyor. Ancak her hükümetin aşıyı zorunlu kılma konusundaki görüşleri farklılık gösteriyor.
Almanya’da parlamento zorunlu aşılama konusunda bölünmüş durumda
Almanya’da sağlık çalışanlarının aşı olmasını zorunlu kılan yasa, Aralık ayında meclisten geçti ve aşıların tamamlanması için 15 Mart’a kadar süre verildi. Hükümet şimdi tüm vatandaşlar için aşılamayı zorunlu hale getirmek için çalışıyor. Başbakan Olaf Scholz özellikle zorunlu aşılama konusunda istekli. Ocak ayının sonunda, partisi SPD’nin aşı zorunlu yasa tasarısını meclise getirmesi bekleniyor. Ancak üçlü koalisyonun küçük ortağı FDP bu konuda şimdiden ikiye bölünmüş durumda. FDP’den yaklaşık 30 milletvekili, zorunlu aşılamanın anayasaya aykırı olduğunu savunuyor. Aşırı sağ parti AFD zaten her türlü aşıya karşı. Diğer partilerde milletvekilleri arasında farklı görüşler var. Bu nedenle, mevcut resimde tasarının Meclis’ten geçmesi zor görünüyor.
Ancak bu konunun ay sonuna kadar Almanya’da tüm yönleriyle ve partileriyle tartışılacağı açık. Tartışmalar şu anda iki eksen etrafında toplanıyor. Birincisi işin yasal yönü, ikincisi ise aşıların yeni mutasyonlara karşı etkinliği sorunudur.
Fransa’da Macron zorunlu aşılama yerine sosyal hayatı kısıtlamayı tercih etti
Sağlık çalışanlarına aşı zorunluluğu getiren ilk ülkelerden biri olan Fransa, 15 Ekim 2021’e kadar aşılarını tamamlamayan yaklaşık 3 bin sağlık çalışanını da görevden uzaklaştırdı. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron geçtiğimiz günlerde Le Parisien gazetesine verdiği bir röportajda zorunlu aşı kararı almak istemediğini, ancak aşısızların sosyal aktivitelere erişimini mümkün olduğunca sınırlayacağını açıklamıştı. O dönemde Macron’un “Onları canlarıyla sıkmak istiyorum” sözleri muhalefet partileri tarafından uygun görülmedi ve mecliste büyük tartışmalara neden oldu.
Macron’un bu açıklamaları, aşı pasaportuyla ilgili yasa tasarısının hükümete karşı birleşen milletvekillerinin çabalarıyla ertelenmesinin ardından geldi.
İtalya’da 50 yaş üstü aşı zorunlu
İtalya’da Covid-19 salgını nedeniyle olağanüstü hal devam ediyor. Yeni yılın başında hükümet 50 yaş üstü için aşı zorunluluğu getirdi. Covid aşısı sağlık çalışanları, eğitim personeli, ordu ve polis mensupları için zaten zorunluydu. Bakanlar Kurulu, 50 yaş üstü kişiler için “vaka artışlarının yavaşlatılması ve hastaneye yatma riski yüksek vatandaşlara koruma sağlanması” gerekçesiyle alınan kararı açıkladı.
İtalya’ya ek olarak, Çek Cumhuriyeti ve Yunanistan 60 yaş üstü için aşıyı zorunlu hale getirdi. Aşı yaptırmayanlar için ayda 100 avroluk ceza oldukça düşük bir miktar olarak kabul ediliyor.
İspanya’da vatandaşların bilinçlenmesi nedeniyle zorunlu aşı tartışması gündeme bile gelmedi
Avrupa’nın yoğun nüfuslu ülkeleri arasında en yüksek aşılama oranına sahip olan İspanya’da aşının gerekliliği konuşulmadı bile. Sağlık Bakanı Carolina Darias, İspanyolların aşının faydaları konusunda yüksek farkındalık sergilediğini ve isteğe bağlı aşıyı uygulamaya devam edeceklerini belirtti. İspanya’daki mahkemelerin de bu tür zorlama ve kısıtlamalara karşı olduğu biliniyor. Mart-Mayıs 2020 arasında uygulanan kapatma kararı mahkemeler tarafından anayasaya aykırı bulundu.
Zorunlu aşı gündemi meşgul edecek gibi görünüyor
Avrupa Birliği’ne üye devletlerin çoğunda belirli meslek gruplarının aşılanması zorunludur. Ancak başta da belirttiğimiz gibi aşılamayı tüm yetişkinlere zorunlu kılan tek ülke şimdilik Avusturya. 1 Şubat’tan itibaren aşı olmayan Avusturya vatandaşları 3.600 avroya kadar para cezasına çarptırılacak.
Zorunlu aşılama konusu sadece tartışmalı olmakla kalmayıp, yasal ve sağlıkla ilgili boyutları nedeniyle oldukça karmaşık bir konu olarak uzun süredir gündemi meşgul etmektedir.
