Borsa Endeksi Nedir?
Endeksler, borsada işlem gören yatırım araçlarının fiyat, maliyet, satış ve üretim gibi verilerini toplayarak belirli bir zaman dilimindeki oransal değişimini ölçen göstergelerdir. Borsa endeksleri ise borsada işlem gören hisse senetlerinin fiyat ve getiri performansını ölçmeye yarar. Bu ölçümler hem bütünsel hem de sektörel bazda yapılabilmektedir. Bu sayede hisse senetlerinin ve sektörlerin ekonomik performansını izlemek mümkün olur.
Endekse dahil olacak hisse senetlerinin belirli koşullar altında fiyat hareketlerinin ölçülmesine ve bu sayede borsa nın genel eğiliminin belirlenmesine olanak sağlar.
Türkiye'de en çok işlemin gerçekleştiği BIST'de işlem gören en önemli endeksler BIST 100, BIST 50, BIST 30 ve BIST Bankacılık endeksleridir.
- BIST 100 Endeksi, Borsa İstanbul'da işlem gören piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek 100 paydan oluşmakta olup Pay Piyasası'nın ana endeksidir. BIST 50 ve BIST 30'da yer alan şirketleri de içermektedir.
- BIST 50 Endeksi, piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek 50 şirketin hisse senetlerini ölçmektedir.
- BIST 30 Endeksi, piyasa değeri ve işlem hacmi en yüksek 30 şirketin hisse senetlerini ölçer.
- BIST Bankacılık Endeksi; ulusal piyasada işlem gören bankalar arasından seçilen 10 hisse senedinden oluşmaktadır.
Dünyanın Başlıca Borsa Endeksleri Nelerdir?
Dünya piyasasında en yüksek işlem hacmine sahip borsa endeksleri; Dow Jones 30, Nasdaq 100, S&P 500, FTSE 100, DAX 30'dur.
- Dow Jones Sanayi Endeksi olarak da bilinen Dow Jones 30 Endeksi, hem New York Borsası'nda hem de Nasdaq'ta işlem gören, piyasa değeri en yüksek 30 şirketin hisse senetlerinin ağırlıklı ortalamasıdır.
- Teknoloji endeksi olarak da bilinen Nasdaq 100 Endeksi, ABD'nin en büyük borsalarından biri olan Nasdaq Borsası'nda işlem gören piyasa değeri en yüksek 100 şirketin hisse senetlerinden oluşmaktadır.
- S&P 500 Endeksi, Standard & Poor's tarafından düzenlenmekte ve ABD'nin en büyük 500 şirketinin hisse senetlerini içermektedir.
- FTSE 100 Endeksi; Londra Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem gören piyasa değeri en yüksek 100 İngiliz şirketinin hisse senetlerinden oluşan bir endekstir.
- DAX 30 Endeksi; Frankfurt Borsası'nda işlem gören ve Almanya'da piyasa değeri en yüksek 30 şirketin performansını ölçen bir endekstir.
Borsa Endekslerini Etkileyen Faktörler
Borsa endekslerini etkileyen faktörler içsel ve dışsal faktörler olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Borsa endeksleri ülke ekonomisi için bir gösterge olduğundan, hangi faktörlerin borsa endeksleri üzerinde ne tür etkileri olduğunu bilmek de önemlidir.
İçsel faktörler arasında ekonomik veriler, işsizlik rakamları, faiz oranları, jeopolitik konum ve riskler yer almaktadır. Ülke ekonomisine dair önemli verileri içeren bu faktörlerin borsa endeksleri üzerindeki etkisi büyüktür.
Dış faktörler ise küresel veriler ve ülkeler arasındaki ekonomik ilişkilerdir. Küresel piyasaların seyri ve bu piyasa içerisinde ülkeler arasındaki ilişkiler tüm ülkelerin borsa endeksleri için önemlidir.
Borsa İstanbul Endeksleri Nedir?
Borsa İstanbul Endeksleri;
- BIST 100 Endeksi
- BIST 50 Endeksi
- BIST 30 Endeksi
- BIST 100 - 30 Endeksi
- BIST Kurumsal Yönetim Endeksi
- BIST Tüm Endeks
- BIST Yıldız Endeksi
- BIST Ana Dizin
Hisse Senedi Endekslerine Nasıl Yatırım Yapılır?
Vadeli işlem, CFD, emtia, hisse senedi vb. şekillerde işlem gören endekslere yatırım yapabilir ve alım satım işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Tüm bunlar arasında hisse senetleri en yüksek getiri fırsatı sunan enstrümanlardır. Çünkü hem alış ve satış arasındaki fark hem de temettü alınması hisse senedini yatırımcılar tarafından sürekli takip edilen avantajlı bir enstrüman haline getirmektedir.
Borsa İstanbul bünyesinde en yüksek işlem hacmine sahip endeksler BIST 100 ve BIST 30'dur. Bu endekslere yatırım yapmadan önce endeks içerisinde yer alan hisselerin performansı izlenmeli, borsa endeksini ve hisse senedi fiyatlarını etkileyen faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
Yabancı borsalarda yatırım yapmak isteyen yatırımcıların aracı kurum seçimi konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir. Aracı kurumun yabancı borsalar ile bağlantıları olmalıdır. Aracı kurum seçimi tamamlandıktan sonra yatırım hesabı açılarak yatırıma başlanabilir.