Yayınlanma: 3 Nisan 2023 21:13
Güncellenme: 22 Kasım 2024 07:00
Suudi Arabistan, mevcut 2 milyon varillik kesintiye ilaveten 1,66 milyon varillik gönüllü üretim kesintisinin piyasa istikrarını desteklemeyi amaçlayan ihtiyati bir tedbir olarak yapıldığını söyledi. Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, kesintinin ardındaki nedenlerden birinin Batı'daki bankacılık krizi ve Batı'nın Rus petrolü üzerindeki fiyat sınırlamasını tanımlamak için kullanılan Rusça bir ifade olan "piyasa dinamiklerine müdahale" olduğunu söyledi. Geçtiğimiz ay yeni bir bankacılık krizi korkusu, yatırımcıların emtia gibi riskli varlıklardan satış yapmasına yol açtı ve petrol fiyatları Mart 2022'de tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 139 dolardan varil başına 70 dolara kadar düştü.
Kesinti aynı zamanda petrol açığa satıcılarını ya da petrol fiyatlarındaki düşüşler üzerine bahis oynayanları da cezalandıracak. Son kesintiden önce, hedge fonları ABD gösterge petrolü WTI'daki net pozisyonlarını 21 Mart itibariyle sadece 56 milyon varile düşürerek Şubat 2016'dan bu yana en düşük seviyeye indirmişti. Bu fonların uzun pozisyonlarının kısa pozisyonlarına oranı 1,39:1 ile Ağustos 2016'dan bu yana en düşük seviyedeydi. OPEC+'nın düşüncelerine aşina olan bir kaynak, "Son kesinti petrole karşı bahis oynayanları gerçekten kötü etkileyecek," dedi.
Birçok analist OPEC+'nın petrol fiyatlarını varil başına 80$'da sabitlemek istediğini söylerken UBS ve Rystad 100$'a doğru bir sıçrama öngörüyor. Ancak aşırı yüksek petrol fiyatları, grubun satın alması gereken mallar da dahil olmak üzere enflasyonu hızlandırdığı için OPEC+ için bir risk teşkil ediyor. Ayrıca OPEC üyesi olmayan ülkelerin daha hızlı üretim artışlarını ve alternatif enerji kaynaklarına yatırım yapmalarını da teşvik ediyor. Goldman Sachs, OPEC'in gücünün son yıllarda ABD'nin yüksek fiyatlara verdiği kaya gazı tepkilerinin, kısmen yatırımcıların fosil yakıt projelerini finanse etmeyi bırakmaları yönündeki baskı nedeniyle daha yavaş ve daha küçük hale gelmesiyle arttığını söyledi.
Washington OPEC+'ın son hamlesini tavsiye edilemez olarak nitelendirdi. Batı defalarca OPEC'i fiyatları manipüle etmekle ve Ukrayna'daki savaşa rağmen Rusya'nın yanında yer almakla eleştirdi. ABD, NOPEC olarak bilinen ve piyasada gizli anlaşma yapıldığının kanıtlanması halinde OPEC'in ABD topraklarındaki varlıklarına el konulmasına olanak sağlayacak bir yasa çıkarmayı düşünüyor.
OPEC+, ABD'nin en büyük mali bağışçısı olduğu Batı'nın enerji gözlemcisi Uluslararası Enerji Ajansı'nı, yaptırımların Rus arzını aksatacağı korkusuyla fiyatları düşürmek için gerekli olduğunu söylediği petrol stoklarını geçen yıl serbest bıraktığı için eleştirdi. Ancak IEA'nın öngörüsü hiçbir zaman gerçekleşmedi ve OPEC+ kaynakları bunun siyasi amaçlı olduğunu ve ABD Başkanı Joe Biden'ın reytinglerini arttırmaya yardımcı olmak için tasarlandığını söyledi. Stokların çoğunu serbest bırakan ABD, 2023'te bir miktar petrolü geri alacağını söyledi ancak daha sonra bundan vazgeçti. JP Morgan ve Goldman Sachs, ABD'nin rezervler için petrolü geri almama kararının üretimi azaltma hamlesine katkıda bulunmuş olabileceğini söyledi.
OPEC+ tarafından kabul edilen daha geniş çaplı üretim kesintisinin kısa vadede petrol fiyatlarına destek sağlaması bekleniyor, ancak analistler etkinin geçici olabileceği konusunda uyarıyor.