Yayınlanma: 13 Mart 2023 17:34
Güncellenme: 22 Kasım 2024 03:30
Yavaş yavaş büyüyen ABD bankacılık krizi ve Amerika'da enflasyona ilişkin en kesin rakam, petrol ve altın gibi önemli emtialar da dahil olmak üzere bu hafta piyasaların çoğunun hızını ve performansını belirleyecek.
İlk kez geçen hafta manşetlere taşınan Silikon Vadisi Bankası'nın çöküşü, Fed'in geçen yıl faiz oranlarında yaptığı sert artışın neden olduğu ekonomik çatlakları derinleştirmekle tehdit ediyor. Fed, aynı derecede korkutucu olan enflasyon tehdidi nedeniyle faiz oranlarını yükseltmeyi hemen durdurma niyetinde olmadığı için bu önemlidir.
Wall Street, merkez bankası ekonominin sağlam olduğundan ve ülkeyi bir resesyona sürüklemeyeceğinden emin olana kadar parasal sıkılaştırmanın sınırlı olmasını ya da hiç olmamasını talep etmek için SVB krizini bir zemin olarak kullanıyor. Fed yetkilileri ise SVB bulaşıcılığı ile başa çıkmak için gerekli araçlara sahip olduklarını ve enflasyonla mücadeleyi daha fazla faiz artışıyla sürdürmenin daha önemli olduğunu savunuyor.
Salı günü açıklanacak olan Şubat ayı Tüketici Fiyat Endeksi, Fed'in 22 Mart'taki faiz kararında 25 baz puanlık bir artışa mı yoksa 50 baz puanlık bir artışa mı gideceğini belirleyecek.
Yıllık TÜFE'nin Ocak ayındaki %6,4'e kıyasla Şubat ayında %6, aylık bazda ise daha önceki %0,5'e kıyasla %0,4 artması bekleniyor.
Volatil gıda ve enerji fiyatlarının hariç tutulduğu çekirdek TÜFE'nin Şubat ayına kadar olan yıl için bir önceki yıllık %5,6'dan %5,5'e yükseldiği tahmin edilmektedir. Aylık bazda çekirdek rakamın %0,4 ile yatay seyretmesi bekleniyor.
Tahminlerin doğru çıkması durumunda 14 Mart'ta açıklanacak olan enflasyon verisi kötü bir sürpriz olmayacaktır. Bu durum, Ocak ayındaki 332.000'lik korkunç artışa kıyasla Şubat ayında beklentilerin sadece 105.000 üzerinde gelen Cuma günkü tarım dışı istihdam verisinin oluşturduğu ılımlı eğilimle uyumlu olacaktır.
Piyasaların gelecekteki Fed faiz artırımlarına ilişkin görünümlerini yeniden değerlendirmesiyle dolar Pazartesi günü yaklaşık iki haftanın en düşük seviyesini gördü. Piyasa katılımcıları artık Fed'in 22 Mart'ta faizleri 50 baz puan yerine 25 baz puan artırma olasılığını daha yüksek olarak fiyatlıyor. Kısa vadeli Hazine tahvillerinin getirileri de son zamanların en yüksek seviyelerinden düşerken, uzun vadeli getiriler faiz artırımlarına ara verileceği yönündeki beklentilerle yükseldi.
Geçtiğimiz üç ay, ham petrol fiyatlarının varil başına 90 dolara ulaşamamasının ya da altının ons başına 1.900 doları yeniden yakalayamamasının nedeninin Fed'in enflasyonu engellemek için faiz oranlarını ne kadar yükseltebileceğine dair tehditkâr konuşmaları olduğunu gösterdi.
Ham petrol fiyatları, destekleyici ABD ham petrol stokları verilerine ve Fed Başkanı Jerome Powell'ın Kongre'deki ifadesinde merkez bankasının gerekirse faizleri daha önce belirtilenden daha fazla artırmaya hazır olduğunu söylemesine rağmen geçen haftayı düşüşle kapattı.
Pazartesi günü dolar ve tahvil getirilerindeki düşüş petrol ve altının pozitif bölgede işlem görmesine yardımcı oldu.
New York'ta işlem gören West Texas Intermediate, TSİ 10:12 itibariyle 43 sent ya da %0,6 artışla varil başına 77,11 dolardan işlem gördü. ABD ham petrolü geçen haftayı %3,8 düşüşle kapattı.
Londra'da işlem gören Brent ham petrolü 44 sent veya %0,5 artışla 83,22 dolara yükseldi. WTI gibi Brent de haftalık bazda %3,8 düştü.
New York Comex'te Nisan teslim altın kontratları, seansın başlarında altı haftanın en yüksek seviyesi olan 1.893,15 $'a ulaştıktan sonra 12,15 $ veya %0,7 artışla ons başına 1.879,35 $'a yükseldi. Nisan vadeli altın kontratı geçen hafta %0,7 yükseldi.
ABD Hazinesi ve Fed, SVB'nin geçen hafta çökmesi ve yasal olarak el konulmasının ardından hafta sonu bankacılık sektörü için acil fonlama önlemleri açıkladı. Beyaz Saray ayrıca bankadaki mevduat sahiplerinin zararlarının tazmin edileceğini ve SVB müşterilerinin Pazartesi gününden itibaren mevduatlarına erişebileceklerini söyledi.
Goldman Sachs analistleri, Fed'in bu ay faiz artırmasını artık beklemezken, bankacılık sektöründe son dönemde yaşanan stres göz önüne alındığında para politikasının izleyeceği yol konusunda belirsizlik olduğunu söyledi. Fed bugün ilerleyen saatlerde acil bir kapalı toplantı düzenleyecek ve bu toplantının sonucunun merkez bankasının ileriye dönük eylemleri hakkında daha fazla bilgi sağlaması bekleniyor.
Şubat ayı TÜFE verileri açıklanana kadar, hem fiyat baskıları hem de Fed'in tepkisi açısından ne bekleneceğini söylemek mümkün değil.
Fed'in geçen yıl fark ettiği gibi, ABD'de enflasyon ayakkabının altındaki sakızdan daha yapışkan.
Fed Başkanı Powell geçen hafta yaptığı açıklamada, Fed'in faiz artırımını durduracağı noktaya atıfta bulunarak, "Nihai faiz oranı muhtemelen beklediğimizden daha yüksek olacak" dedi. Yatırımcılar arasındaki spekülasyonlar nihai faiz oranının %5,75'e kadar çıkabileceği yönünde.
Analistler, petrol arzındaki küresel sıkışıklığa ve Çin'in COVID kontrollerinin sona ermesiyle beklenen tüketim artışına rağmen Fed'in faiz oranlarına ilişkin kararının ham petrol fiyatları üzerinde derin bir etkisi olduğunu söyledi.
Ekonomist Adam Button, ForexLive forumundaki bir yazısında "Finans dünyası enflasyon endişelerine odaklanmış durumda" dedi. Button, West Texas Intermediate ham petrolünün sadece bir yıl önce 123,70 dolarla 14 yılın zirvesini kaydettiğini hatırlattı ve "130,15 dolarlık zirveden %41 düşüş gösterdi" dedi.
TÜFE, Haziran 2022'ye kadar olan yılda %9,1 ile 40 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Ocak ayında yıllık artış %6,4'e yavaşlamış olsa da, Fed'in yıllık %2'lik hedefinin oldukça üzerinde seyretmeye devam ediyor.
Hızlı fiyat artışlarını engellemek için Fed, geçen yılın Mart ayından bu yana faiz oranlarını sekiz kez artırarak toplam 450 baz puan yükseltti. Bundan önce, 2020'deki koronavirüs pandemisinden sonra oranlar neredeyse sıfır seviyesindeydi.
Pazartesi günü itibariyle, Investing.com'un yaklaşan faiz kararlarına ilişkin para piyasası beklentilerinin bir göstergesi olan Fed faiz oranı göstericisi, merkez bankasına 22 Mart toplantısında 25 baz puanlık bir artış için yaklaşık %60 şans verdi.
Önümüzdeki hafta ABD'de izlenecek diğer ekonomik veriler arasında perakende satışlar, üretici fiyat enflasyonu, konut başlangıçları ve Şubat ayı sanayi üretim rakamları yer alıyor.
Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) ise enflasyonu kontrol altına almak amacıyla Temmuz ayından bu yana faiz oranlarını 3 puan artırmasının ardından Perşembe günkü toplantısında faiz oranlarını 50 baz puan daha artırması bekleniyor.