Rusya-Ukrayna savaşı ekmek fiyatlarını etkiledi

Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesi ile tarımsal emtia fiyatlarındaki yükseliş ivme kazanırken, yükselen fiyatlar küresel gıda enflasyonu üzerinde yukarı yönlü risk oluşturuyor. Dünya buğday ihracatında önemli bir yere sahip olan Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilim, buğday arzının olumsuz etkilenebileceği endişelerini artırıyor. Fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı devam edebileceği ve bu ülkelerden yapılan buğday ihracatı durma noktasına gelebileceği belirtiliyor. Azak Denizi ve Karadeniz'deki birçok limanın kapalı olması, sigorta yapılamaması, nakliye maliyetlerinin yüksek olması ve bazı gemilerin savaş bölgesine yönelik rotaları kullanmayı tercih etmemesi sorunu daha da ağırlaştırıyor. Buğday fiyatı tarihi seviyelere ulaşırken, ayçiçek yağı ve soya fasulyesinde kıtlık riskinin olduğu belirtiliyor. Gübre fiyatları artmaya devam ederken, son gelişmeler tarım sektörünün ana tedarikçi ülkeler olan Rusya ve Ukrayna'ya ne kadar bağımlı olduğunu gösteriyor.

14 yılın zirvesinde olan buğday fiyatlarının ekmek maliyetini artırması bekleniyor

Batılı ülkelerin Rusya'ya yönelik sert ekonomik yaptırımlarına rağmen, Ukrayna'da savaş devam ederken, küresel arz endişelerinin artmasıyla buğday fiyatlarının 14 yılın en yüksek seviyesine ulaştığı dikkat çekiyor. Chicago Ticaret Borsası'ndaki (CBOT) buğday fiyatları, 4 Mart'ta kile başına 12.09$ ile 2008'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Böylece en temel gıda maddelerinden biri olan buğday fiyatları hafta boyunca yüzde 40'ın üzerinde artış kaydetti. Uzmanlar, 2008 yılının Şubat ve Mart aylarındaki kısa vadeli artışlar dışında buğdayın modern tarihte hiç bu kadar pahalı olmadığını belirtiyor. Buğday fiyatının nerede zirve yapacağını kestirmek zor olsa da 2008 yılında kaydedilen 13.17 dolar zirvesini geçmeye çok yakın olduğu değerlendiriliyor. Bu artışın zaten yüksek olan küresel gıda fiyatlarını olumsuz etkilemesi beklenirken, un ve yem üretiminde kullanılan buğday fiyatlarındaki artışın ekmek, makarna, bisküvi gibi ürünlerin fiyatlarını artırması bekleniyor.

Ukrayna ve Rusya dünya pazarında önemli buğday üreticileridir

Yüzde 70'i verimli topraklarla kaplı olan Ukrayna'nın 32 milyon hektar ekilebilir araziye sahip olduğu belirtiliyor. Bu oran Avrupa Birliği'nin (AB) tamamında ekilebilir arazinin 1/3'üne tekabül etmektedir. Ukrayna'nın tarımı son 20 yılda yükselişe geçerken, bugün ülkenin dünyanın en büyük 10 tahıl ihracatçısı arasında yer aldığı belirtiliyor. Rusya ve Ukrayna, dünya buğdayının yaklaşık yüzde 14'ünü üretiyor ve küresel buğday ihracatının neredeyse üçte birini oluşturuyor. 2019 yılında iki ülkenin dünya buğday ihracatındaki toplam payının yüzde 25 seviyesinde olduğu kayıtlarda belirtilmektedir. Dünyanın en büyük buğday ihracatçısı olan Rusya'nın 2019 yılında dünya buğday ihracatındaki payı yüzde 18 civarında. Yüzyıllardır önemli bir buğday üreticisi olan ve Avrupa'nın "ekmek sepeti" olarak da anılan Ukrayna, dünyanın en büyük 5. buğday ihracatçısı olarak öne çıkıyor.