İndikatör Türleri Nelerdir ve Nerede Kullanılırlar?

İndikatörler, finans alanlarında işlem yaparken fiyatları ön görmek için kullanılan yol haritalarıdır. Tek başlarına kesin sonuç vermezler ancak indikatör incelemesi yapılmadan da yatırım yapılmaz. İndikatörler, geçmiş fiyat hareketlerini analiz edip yeni oluşacak fiyatların öngörülebilmesini sağlayan teknik göstergelerdir.  Yatırım alanında uzmanlaşan yatırımcılar, finansal bir varlığa yatırım yapmadan önce teknik analiz yapmak durumundadırlar. Teknik analizin en önemli parçalarından biri ise indikatörlerdir,  bu göstergeler yatırımcıların duygusal hareket etmesini engelleyerek  daha teknik ve bilimsel yöntemler aracılığıyla yatırım yapmalarına olanak sağlar. Yani İndikatörler doğru yatırım yapmayı kolaylaştıran teknik göstergelerdir. Yatırımcı Psikolojisi Nedir? Yatırımcı psikolojisi, kazanmak için en önemli etkenlerden biridir. Teknik bilgilere sahip olmadan duygusal hareketlerle, tamamen platformlarda yapılan yorumlara dayalı yatırımlar yapmak, yatırımcılara en çok  zarar veren nedenlerdendir. Bu tip durumların önüne geçmek için teknik analiz konusuna hakim olmak ise en önemli önlemlerin başında gelir. Teknik analizde en çok kullanılan araçlar indikatörlerdir!  Peki, tam olarak indikatörler ne işe yarar, nasıl kullanılır, yatırım yapmadan önce neden bakılır  ve neden bu kadar önemlidir?

İndikatör Nedir?

İndikatör, para piyasalarında herhangi bir emtia veya para fiyatlarında oluşan hareketliliği ve birçok konu hakkında analiz ve öngörüler yapılabilmesini sağlayan göstergelere verilen isimdir. İndikatörleri yol haritası gibi düşünebilirsiniz. Bu yol haritası sayesinde nereye gitmeniz gerektiğini, nasıl gitmeniz gerektiğini hangi yönde hareket etmeniz gerektiğini görebilirsiniz. Bu açıdan değerlendirildiğinde, profesyonel anlamda yatırım yapanların işlem yapmadan önce kesinlikle teknik analizde indikatör konusunu dikkate alarak hareket etmesi gerekir. İndikatörler, fiyatlarda oluşan hareketlerin tamamının grafikler üzerinde gösterilmesiyle oluşur.  Yatırımcılar, alım ve satım işlemlerini gerçekleştirmeden önce indikatörlerdeki grafikler eşliğinde bir sonuca varmaya çalışırlar. İndikatörlerin Yatırımdaki Önemi Nedir? İndikatörler, yatırım alanlarında yapılacak alım-satım işlemlerinde büyük öneme sahiptir. Bu nedenle herhangi bir finans alanında para yatırmak istiyorsanız öncelikle size en uygun indikatörleri belirlemelisiniz. Eğer seçtiğiniz indikatörlerin avantajlarından iyi bir şekilde faydalanırsanız, yatırım konusunda çok fazla fayda görebilirsiniz. İndikatörler Gerçekten Kesin Bilgi Verir mi? Acemi  ya da teknik analiz bilgisi düşük seviyede olan yatırımcılar, öğrendikleri indikatörler ile  hareket etmektedirler. İndikatörlere baktıktan hemen sonra alım-satım yapmak çok yanlış  bir karardır. Öncelikle grafikler üzerinde oluşan verileri inceleyerek bir sonuca varılmalı ve sonrasında da piyasada oluşan fiyatların sizin öngörünüz ile bağdaşmasını beklemelisiniz. Bu bağlamda teknik analiz ve temel analiz bilgisine de sahip olmanız gerekir. Kaç Çeşit İndikatör Bulunmaktadır? İndikatörler, genel olarak 4 farklı başlık altında incelenmektedir;

Hacim ve Para Giriş-Çıkış İndikatörleri,

Trend Takip Edici İndikatörler,

Volatilite İndikatörleri,

Momentum Temelli İndikatörler.

 

1- Hacim ve Para İndikatörleri Nasıl Çalışırlar?

Teknik analiz alanında kullanılan indikatörlerin birçok türü bulunmaktadır. Bu indikatörlerden biri ise, hacim ve para indikatörüdür. Hacim ve para indikatörü, teknik analiz yaparken fiyat hacminin verileri ve fiyat hareketliliğini etkileyen faktörlerin matematiksel hesaplamalar yapılarak, yatırım kararı  değerlendirilmesi için kullanılan göstergelerdir. Hacim indikatörleri, tek başına bir yönü temsil etmezler. Grafiğe baktığımızda kısa vadeli bir hacim ortalaması gözüküyorsa ve bu kısa vadeli hacim ortalaması, uzun vadeli hareket ortalamasını geçiyorsa bu durum fiyatların yükseleceğini ifade eder.

2- Trendleri Takip Eden İndikatörler Nasıl Çalışırlar?

Trendleri takip eden bu indikatörler, fiyatların zaman içerisindeki gösterdiği yönü takip eden göstergelerdir. Trendleri Takip Eden İndikatörler, fiyat volatilitesinin ne yönde olacağının öngörülebilmesine yardımcı olmaktadır. Yatırım psikolojisini yönlendirmede oldukça başarılı etkilere sahip olan trend takibi yapan bu indikatörler, anlık volalite ile gelecek zamanda fiyatların ne şekilde hareket edeceğini ön görmek için kullanılan en önemli göstergelerden birisidir.

3- Volatilite İndikatörleri Nasıl Çalışırlar?

Para piyasasında en önemli indikatörlerden biri de volatilite indikatörleridir. Volatilite indikatörleri sayesinde fiyatlarda oluşan dalgalanmalar gözlemlenebilir ve buna göre bir strateji oluşturmak için kullanılabilir. Fiyatlarda oluşan yüksek artış ve düşüşler bu Volatilite İndikatörü ile öngörülebilir oluyor. Yatırım yapmadan önce volatilite indikatörünün kullanılması,  daha doğru yatırım kararları almanızı sağlayabilir.

4- Momentum İndikatörleri Nasıl Çalışırlar?

Momentum indikatörleri, gelecekte yaşanabilecek olan fiyat değişikliklerini öngörebilmenize yardımcı olabilir. Momentum indikatörleri, fiyatlar dip seviyelerde olup, daha sonrasında yönünü yukarı yöne çevirdiğinde, yatırımcılara “AL” sinyali vermektedir. Eğer Momentum İndikatörü zirve yapmış ve aşağı yönlü harekete geçmeye başlamışsa, bu durum yatırımcılar “SAT” emri sinyali verir. Momentum indikatörüne baktığınızda, dip ya da zirve yapması, oluşan trendlerin süreklilik göstereceğinin ancak fiyatlardaki yükselme hızının gerilediğini, bunun sonucunda varlıkların değerini yükselten etkenlerin zayıflamaya başladığını gösterir. Momentum indikatörlerinin verdiği bu  “Al” ve “Sat” sinyalleri sonucunda oluşan fiyat hareketleri ile  bu durumun gerçekleşmesini bekleyerek mevcut pozisyonunuzu değiştirmeniz gerekebilir. İndikatörleri inceleyerek bir yatırım fikri edindiğinizi ve fiyatlarda oluşabilecek volatilite hakkında bazı öngörüler edindiğiniz bir senaryo düşünelim. Piyasaya baktığınızda fiyat hareketliliği tahmin ettiğiniz yönde ilerliyor olsa bile bu durum fiyatların aynı yönde devam edeceği anlamına gelmez. Fiyatlarda beklediğiniz yönde bir hareketlilik görseniz bile beklemeniz önemlidir,  fiyatın yükseliş veya düşüş hareketi yaparken aynı yönde devam edeceğinden emin olduğunuz anda yatırım kararı vermeniz daha doğru olacaktır.

İndikatörlerin Doğru Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

İndikatörlerin grafiklerinde destek ve direnç sonucunda oluşan verilerin fiyatlar ile uyum sağlayıp sağlamadığı oldukça önemlidir. Veriler ile fiyatlar arasındaki uyumsuzluk olduğu durumlarda ise, olumlu ya da olumsuz uyumsuzluklar tespit edilerek, grafiklerde oluşan yükseliş ve düşüşlerin gerçek olup olmadığı görülür. Sonuç olarak fiyatlar hakkında bir tahminde bulundunuz ve bu durumda öncelikle piyasadaki fiyatların sizin tahminleriniz doğrultusunda şekillenmeye başlamış olması gerekir, dolayısıyla tahminlerinizin doğruluk payı artmış olsun.

En Çok Kullanılan İndikatörler Hangileridir?

Piyasalarda tek bir indikatöre bakarak hareket edilmez. Göstergeler, analizcilerin kendilerine göre belirledikleri  indikatörlerden oluşturulur. Genel olarak yatırımcıların en çok kullandıkları bazı indikatörler şunlardır;    

• Hareketli Ortalamalar (Moving Average)
• RSI (Relative Strength Index)
• Bollinger Bandı (Bollinger Bands)
• Stokastik İndikatörü (Stochastic Oscillator)

1- Hareketli Ortalamalar Nasıl Çalışırlar ?

Hareketli ortalamalar, teknik analiz alanında yatırımcıların en çok kullandıkları indikatörlerden birisidir. Hareketli ortalamalar, teknik analizde geçmişte oluşan verilere bakarak gelecekte oluşabilecek fiyat trendlerini tahmin etmemize yarar. Bu indikatörde oluşan fiyat ortalamaları yukarı yönde kesildiğinde “AL” sinyali, aşağı yönde kesildiğinde  ise “SAT” sinyali olduğu anlaşılır. Hareketli ortalamalar 4’e ayrılmaktadır;

• Basit Hareketli Ortalama
• Üssel Hareketli Ortalama
• Değişken Hareketli Ortalama
• Üçgensel Hareketli Ortalama

Basit Hareketli Ortalama Nedir?

Basit hareketli ortalama hareketli ortalama türleri arasında yer almaktadır, kapanış fiyatının toplam değerinin zamana bölünerek hesaplanması ile elde edilmektedir. 10 günlük ortalama hesaplamaları yapılması için, 10 günün kapanışları toplanarak 10’a bölünür.

Üssel Hareketli Ortalama Nedir?

Üssel Hareketli Ortalamada; bugün oluşan ve belirlenen bir yüzde ile dünkü üssel hareketli ortalamaya eklenerek bugünkü üssel hareketli ortalama bulunur. Üssel Hareketli Ortalamayı bulmak için, 2 / (1+hareketli ortalamanın belirlenen zaman periyodu) formülü kullanılır.

Değişken Hareketli Ortalama Nedir?

Değişken hareketli ortalama diğer hareketli ortalamalara göre daha net sinyal veren ve yatay piyasa fiyatlarında belli bir aralıkta daha hassas sinyaller üretir.

Üçgensel Hareketli Ortalama Nedir?

Üçgensel hareketli ortalamada, hesaplama şeklinde belirlenen gün sayısının ortasındaki günlerin ağırlığı daha fazladır. Üçgensel hareketli ortalama genel olarak teknik analizde sık kullanılan, sinyal alımında daha verimli sonuçlar almaya yardımcı olan bir gösterge türü olarak karşımıza çıkmaktadır.  

2- RSI İndikatörü

RSI İndikatörü, fiyatların aşırı alım-satımları hakkında bilgi veren bir indikatördür ve J. Welles Wilder adıyla bilinen kişi tarafından 1978 yılında ortaya çıkartılmıştır. RSI, 30 ve 70 seviyelerinde iki sınır çizgisi şeklinde oluşan bir göstergedir ve para piyasalarında en çok kullanılan yöntemlerdendir.

3- Bollinger Bandı

Bollinger Bandı, indikatörün geliştiricisi olan John Bollinger’den gelmiştir. Mevcut fiyatların, geçmişte oluşan fiyatların ortalama sapmasının değerine bakılarak, mevcut fiyatların en düşük ve en yüksek değer çizgilerinin kullanıldığı bir gösterge türüdür.

4- Stokastik İndikatörü

Stokastik İndikatör, fiyatlarda oluşan kapanışı, fiyatların en yüksek değerini, fiyatların en düşük değerini ve fiyat hareketliliğinin değer değişiminde oluşan dönüş noktasını gösteren  indikatöre verilen isimdir. Stokastik İndikatör, para piyasasında oluşan aşırı alım ve satımlar hakkında başarılı sinyaller verir. %K ve %D olarak gösterilen iki çizgiden oluşan bir gösterge türü olan Stokastik İndikatörü, genel olarak oldukça rağbet gören bir indikatördür. İndikatörler Hakkında Sıkça Sorulan Sorular Aşağıdaki Gibidir; 1- İndikatörler tek başına yatırım kararı almak için yeterli midir yoksa başka bir yöntem izlemeli miyim? İndikatörler; finans araçlarında teknik analiz yapmak için kullanılan faydalı araçlardır. Ancak sadece teknik analizle yatırım kararı almak hiç doğru değildir, bununla birlikte piyasa haberlerini değerlendirmek gerekmektedir,  temel analizde bulunmak da oldukça önemlidir. 2- İndikatörler ne şekilde okunmalıdır? Her indikatör, farklı bilgiler vermektedir. Dolayısıyla her indikatörün okunması ve değerlendirmesi farklı olmaktadır. Eğitim almadan indikatörler doğrultusunda hareket etmek doğru değildir. 3- İndikatörler güvenilir midir?

Yatırımcılar (trader) teknik analizde yeteri kadar bilgi ve tecrübeye sahipseler elbette indikatörler çok daha güvenilir bir hal alır. Ancak indikatörlerin yorumlanabilir olması tamamen kişinin tecrübesi ve eğitimine bağlı olduğu için güvenilir olup olmadığı da indikatörü okuyan kişiye bağlıdır.