Opsiyon Nedir?

Opsiyon Nedir?

Opsiyon sözleşmesi, opsiyonu alan tarafa belli bir vadede ya da belli bir vadeye dek, önceden kararlaştırılan fiyat, tutar ve nitelikte ürünü, kıymeti ya da finansal varlığı alma - satma imkanı sunan, satan tarafa ise alıcının bu sözleşmeden gelen hakkını kullanması halinde sözleşmeye dayanak sağlayan malı, kıymeti ya da finansal varlığı almaya ya da satmaya yükümlülük oluşturan sözleşmelerdir. Opsiyonu alan yatırımcı belli bir prim karşılığında opsiyonu kullanma hakkını elinde bulundurur. Opsiyonu satan yatırımcı ise, alıcının isteği doğrultusunda opsiyon yükümlülüklerini temin etmelidir.

Terimler Ne Anlama Gelir?

Kullanım Fiyatı: Sözleşme yapılan malın, kıymetin ya da finansal gösterge kapsamında kararlaştırılan ileri tarihteki alım - satım ücretidir. Opsiyon Primi: Alma - satma hakkı kapsamında verilen tutardır. Alım (Call) Opsiyonu: Sözleşmeyi alan tarafa belirli bir vadeye dek ya da vadede, belirli bir tutardaki malı, kıymeti veya finansal göstergeyi belirli bir kullanım ücretinden alma hakkı tanır. Satım (Put) Opsiyonu: Sözleşmeyi alan tarafa belli bir vadeye dek ya da vadede, belirli bir tutarlı malı, kıymeti, finansal göstergeyi belirli bir fiyattan satma hakkı tanır. Amerikan tipi opsiyonlar: Vade gelmeden istenilen bir tarihte opsiyon alıcısı tarafından kullanılabilir. Avrupa tipi opsiyonlar : Sadece vadesi gelince kullanılabilirler. Başlangıç Teminatı: SPAN portföy kapsamında teminatlandırma şeklide kullanılarak kararlaştırılır. Sürdürme Teminatı:  Olması gereken teminatın % 75’ini oluşturur.

Avantajı Nedir?

• Düşük tutarda yatırımlarla ana piyasalarda kazanılabilecek kârların oldukça üzerinde kazan sağlayabilirler.
• Daha uygun teminat koşullarıyla yatırım gerçekleştirme imkânı verebilirler.
• Aynı risk seviyesinde bulunmasına karşın daha fazla kazanç sağlayan portföyler yaratma imkânı sunar.
• Beklenmedik fiyat dalgalanmalarına yönelik yatırımcılara koruma sağlar.
• Finansal varlıkların diğer özelliklerinde yaşanabilecek ve fiyata negatif yönde etki edebilecek değişikliklere karşı korunma temin eder.
• Opsiyonlar, açığa satış stratejilerinde meydana gelen riskleri düşürmek adına kullanılabilir.

Riskleri Nedir?

• Futures sözleşmelerde getiriyi artırmak amacıyla fiyat değişimi riskine giren yatırımcılar, kaldıraç etkisi sebebiyle üst düzey zarar görebilir.
• Getiriyi artırmak adına alınan yüksek riskli pozisyonlar sebebiyle, meydana gelecek zarar tutarı, teminat kaybına neden olup, işlemlerin durdurulmasına yol açabilir.

Opsiyon Kullanımı Nasıl Olur?

Fiyatlarda artış beklentisinde, alım opsiyonu alınır veya satım opsiyonu satışa çıkarılır. Fiyatlarda gerileme beklentisinde, satım opsiyonu alınır veya alım opsiyonu satışa çıkarılır. Prim borçları uzun pozisyonu olan kişinin hesabından T günü (işlemin yapıldığı gün) alınırken, Prim alacağı kısa pozisyon sahibi kişinin hesabına T+1’de geçer. Opsiyon alan açısından teminat gerekmezken, opsiyon satan açısından SPAN parametresi kapsamında başlangıç teminatı gerekir.

Vade Bitiminde Opsiyon Kullanımı

Fiziki teslimatlı opsiyon sözleşmelerinde, vade bitiminde herhangi bir kullanım talimatı bulunmayan uzun pozisyonlardan bir işlem yapılmaz, pozisyonlar herhangi bir uzlaşma gerçekleştirilmeden tamamlanır. Takas vakti T+3 olarak gerçekleşir. Nakdi uzlaşmalı opsiyon sözleşmelerinde, üyeler tarafından Takasbank’a herhangi bir kullanım talimatı vermeden, vade bitiminde karda bulunan nakdi uzlaşmalı opsiyon sözleşmelerindeki pozisyonlar otomatik bir şekilde kullanıma alınır ve meydana gelen kullanım kar/zarar miktarları üzerinden hesap revize işlemleri gerçekleştirilir.