Ekonomistlerden enflasyon tepkisi: "Hayrına iş yapmıyorlarsa..."
TÜİK tarafından açıklanan enflasyon rakamları yine tartışma konusu oldu. Madde sepetini açıklamayan TÜİK, Eylül ayı enflasyonunu 3,08 olarak açıklayınca ekonomistler üretici enflasyonunu hatırlattı. Ekonomist Burak Arzova, "Sanki üretici aylardır maliyetlere kendisi katlanıyor, sanki sevap işliyor" dedi. Eski TCMB Başekonomisti Hakan Kara ise "Bunun en kötüsü 2. Dünya Savaşı'nda yaşandı" dedi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Eylül ayı enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre, tüketici enflasyonu aylık bazda yüzde 3,08, yıllık bazda ise yüzde 83,45 arttı. Üretici enflasyonunda ise fark daha da açılarak aylık yüzde 4,78'e, yıllık yüzde 151,50'ye ulaştı.
Ulaştırma ve gıda enflasyonu tüketici enflasyonunun zirvesinde yer almaya devam etmekte. Ulaştırma enflasyonu yüzde 117,66 ile ilk sırada yer alırken, gıda enflasyonu yüzde 93,05 ile ikinci sırada yer aldı. Alt gelir grupları için gıda ve ulaştırma, harcama kalemlerinin önemli bir bölümünü oluşturmaktadır.
Üretici enflasyonu da daha karanlık bir tablo çiziyor. Eylül ayında üreticilerin kullandığı elektrik ve doğalgaza yapılan yüzde 50'lik zam enflasyonu etkiledi. TÜİK verilerine göre Eylül ayında elektrik, gaz ve buharın üreticiye maliyeti aylık yüzde 16,76, yıllık yüzde 416,58 oldu.
Ekonomistler ise TÜİK'i tüketici enflasyonundaki madde sepetini açıklamadığı için eleştiriyor ve verilere güvenmiyor. Ekonomist Burak Arzova, tüketici enflasyonunun daha yüksek olabileceğine dikkat çekerek, "Üretici ve tüketici enflasyonu arasındaki fark dikkat çekici. Makas giderek açılıyor. Üretici maliyete katlanıyor mu? TÜİK'in ürün sepetini açıklamaması bir körlük yaratıyor" dedi.
'ÜRETİCİ İYİLİK YAPMIYORSA RAKAMLARIN BİR ANLAMI YOK'
Arzova şunları söyledi: “Tüketici fiyatlarıyla üretici fiyatları arasındaki tarihsel fark büyüyor. Ancak bu fark tüketici fiyatlarına yansımıyor. Sanki bu şirketler aylardır bu fiyatları yansıtmadan maliyetlere kendileri katlanıyorlarmış ve hayrına iş yapıyıorlarmış gibi bir durum ortaya çıkıyor. Bu anlamlı değil. Bir yandan da beklentilerin altında gelen bir rakam. Madde fiyatlarını da göremediğimiz için karşılaştırma yapmamız mümkün değil. Enerji fiyatlarında artış yansımamış gibi.”
Gıda enflasyonuna da değinen Arzova, “Gıda fiyatları çok daha yüksekken TÜİK raklamları bunun altında kaldı. Eylül aylarında yüksek enflasyonla karşılaşıyoruz. O nedenle bu rakamlar için bunu söyleyebilirim. Tarihsel olarak baktığımızda 2020 eylül ayında aylık yüzde 0.66 değişim gösteren gıda enflasyonu 2021’de yüzde 0.50 değişim göstermiş. Bu yılın eylül ayına baktığımızda ise yüzde 1.97’lik bir değişim görüyoruz” dedi.
Eski TCMB Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Akademisyeni Hakan Kara twitter hesabından grafikler paylaşarak, “99 yıllık Cumhuriyet tarihinin en apansız enflasyonu 2. Dünya Savaşı'nda yaşanmıştı. Rekoru kırmak epistemolojik heterodoks nöro ekonomi modeline nasipmiş” dedi. Kara, enflasyonun bundan daha hızlı arttığı tek dönemin İkinci Dünya Savaşı dönemi olduğunu hatırlattı. Kıbrıs enflasyonuna da dikkat çeken Kara, Kıbrıs'ta tüketici enflasyonunun yüzde 120'ye ulaştığını hatırlattı.
https://twitter.com/ali_hakan_kara/status/1576833348974309382
Küresel Ekonomik Gelişmeleri Sosyal Medyadan Takip edin!
Ieconomy resmi Facebook hesabını takip etmek için buraya
tıklayın!
Ieconomy resmi Instagram hesabını takip etmek için buraya
tıklayın!
Ieconomy resmi Twitter hesabını takip etmek için buraya
tıklayın!