GameStop Olayı Bir İntikam mıydı?
GameStop olayı bir intikam mıydı? Küçük yatırımcılar bu hareketle hangi mesajı vermek istiyordu?
Hürriyet'ten
Fırat Karadeniz, geçen hafta piyasalarda büyük yankı uyandıran, küçük yatırımcıların
GameStop hisseleri aracılığıyla Wall Street'e kafa tutmasını ele aldı. Bu küçük yatırımcılar sonradan zararlı çıkmış olsalar da dikkatleri topladılar. Bu noktada Karadeniz, şu soruyu yöneltiyor:
"Peki, neydi bu gençlerin olayı; sadece nihilizm mi, yoksa bir daha hiçbir şey eskisi gibi olmayacak mı?"
Büyük fonlar, son zamanlarda satışları oldukça kötü giden GameStop isimli video oyunları ve ekipmanları satan perakende şirketinin, ABD borsasındaki hisse senedi değerinin daha da düşeceğini düşünüyordu. Bu düşünce, büyük fonların "açığa satmak" denilen bir yönteme başvurmasını beraberinde getirdi. GameStop hissesi bulundurmasalar dahi aracı kurumlardan ödünç alarak bu hisseyi satışa çıkararak, fiyatının daha da düşmesini sağladılar. Bunu yapmalarındaki amaç, örneğin 100 dolardan satmak, değer 50 doların altına düşünce ödünç aldıkları hisse kadarını geri toplayıp aracı kurumlara geri vererek kâr etmekti. Fakat düşündükleri gibi olmadı...
Büyük fonlar bunu düşünedursun, Reddit'te WallStreetBets (Wall Street bahisleri) başlığında toplananların da kendilerina has planları vardı. Fırat Karadeniz'in verdiği bilgiye göre, GameStop adlı şirketle ilgili ilk yazı eylülde yayımlanmıştı. Başlığı açan Reddit kullanıcısı, Barış Soydan’ın sözleriyle "Son derece iyi bir finansal analiz yapmıştı."
Bu noktada sorulan "Peki, bu manipülasyon değil mi?" sorusunu ise şöyle yanıtlıyor Barış Soydan:
"Denemez. Türkiye’de de Telegram grupları var... Oradaki manipülatörler direkt kandırıyor küçük yatırımcıyı. ‘Bu hisse yükselecek’ diyorlar. Hepsi büyük spekülatörlerin adamları… Reddit’te analiz yapıp uzun uzun anlatıyorlar. Bir yatırım tezi koyuyorlar ortaya. Harvard Üniversitesi’nden bir hukuk profesörü bunun yasaklanamayacağını söylüyordu."
Bu Bir Başlangıç mı?
Fırat Karadeniz, küçük yatırımcıların toplu hareket etmesinin (ve büyük fonların da onlara katılmasıyla) şu ana kadar birçok kriz atlatan finans piyasalarının ilk kez ‘internet üzerinden örgütlenen küçük balıklar’ karşısında büyük hasar aldığını söylüyor. Hatta zararın yaklaşık 19 milyon dolar olduğunu iddia edenler olduğunu da ekliyor. Peki bu nasıl oluyor?
Türkiye'nin tanınmış ekonomistlerinden Prof. Özgür Demirtaş,
‘Finans Piyasalarında Anarşi’ başlıklı YouTube videosunda bu olayın birçok faktörün bir araya gelmesiyle gerçekleşebileceğini söylemişti. Demirtaş'ın ifadelerine göre, küçük yatırımcıların şansları yerindeydi ama finansal gerçekler de etkiyi artırmıştı. GameStop hisselerini açığa satan büyük fonlar değer yükseldikçe paniklemiş ve daha fazla zarar etmeden pozisyonlarını kapatabilmek için aynı hisselere hücum etmişti. Çünkü borç almışlardı ve ödemek istiyorlardı. Panikleyenler kâğıda saldırınca süreç başında 3 dolar olan senedin değeri 450’leri görüp 347 seviyesine inmişti.
Karadeniz, bu fenomenin devamının gelip gelmeyeceği konusunda Barış Soydan ve Hürriyet BigPara yazarı, fon yöneticisi Eral Karayazıcı'nın düşüncelerini bizlere aktarıyor.
Konuya ilişkin olarak Karayazıcı şunları dile getiriyor:
"Bence ‘Bundan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacak’ görüşünde olanların argümanlarını çürütecek gelişme şu: Bu küçük yatırımcılar ikinci kez şanslarını gümüşte denedi. Ağır bir darbe yediler. Bence bu nedenle birbirlerine güvenip bir daha bu işe girmeyecekler. Gümüş çok büyük piyasa diyebilirsiniz. Bu piyasaya bir anda girmeleri de zafer sarhoşluğu... GameStop’ta da bir mutlu son yok. 250 dolardan aldılarsa şimdi bu 90 dolar. Altı ay sonra 30 dolar olmayacağının garantisi de yok."
"Neredeyse Rulet Gibi..."
Barış Soydan ise bu noktada, "Yeni bir kuşak var." diye belirtiyor ve şöyle devam ediyor:
"Bir sosyal mecra üzerinden örgütlenip bu denli ortak hareket etme daha önce yaşanmamıştı. Nokia için de AMC için de deniyorlar. Bu bir başlangıç gibi. Bence asıl hikâye kuşak farkı… Yeni kuşağın eskilerden farklı yatırım anlayışları var. Risk alıyorlar, gözleri çok kara. Bunu da şöyle açıklayan yazılar gördüm: ‘30-40 sene sonrasını düşünmüyorlar. Çünkü 2008’deki krize de şahit oldular ve uzun vadeli plan yapmanın garanti sonuçlar doğurmadığını gördüler’. Bir tür nihilizm. Bu nihilizm lafını eski yatırımcılar gençleri aşağılamak için söylüyor ama bu bir gerçek… Yaptıkları neredeyse rulet gibi…"
"Balina Büyük Hasar Aldı Tabii Ama Küçük Balıklar da Telef Oldu..."
Karadeniz, Soydan'ın 2008'e vurgu yapmasının boşuna olmadığını belirterek, 2011’deki Occupy Wall Street (Wall Street’i işgal et) eylemlerinin tanımının 3 yıl önce başlayan küresel ekonomik kriz üzerinden yapıldığına dikkat çekiyor. Büyük fonlara olan kinin miladının bu olay olduğuna işaret eden Karadeniz, Soydan'ın ifadelerini aktarıyor:
"Fonlar ‘kötü’ ilan edildi ama bu servet düşmanlığı değil. Elon Musk’ı seviyorlar mesela… Şahıslarla özdeşleşmemiş kurumlara karşı bir intikam duygusu... Kravatlı adamlar bunlar, kapalı kapılar ardında dümen çeviriyor ve halkı zararlı çıkarıyor."
Eral Karayazıcı da Soydan'la aynı görüşü paylaşıyor:
"En büyük motivasyon Wall Street öfkesi... Küçük balıklar birleşelim, büyük balinayı yiyelim dediler ama deniz şartlarını bilmiyorlar belli ki... Yoksa cesaret edemezlerdi. Balina büyük hasar aldı tabii ama küçük balıklar da telef oldu."
Sosyal medyada örgütlenmenin ve birlikte hareket etmenin kolay olduğunu söyleyen Karadeniz, bu olaydan sonra sorulması gereken sorunun şu olduğunu dile getiriyor: "Küçük yatırımcılar ellerindeki ekonomik gücü siyaseten kullanabilir mi?"
Karayazıcı bu konuda "Birbirine inanacak 3 milyon insan bir daha bir araya gelmeyecek. Belki küçük ölçekte olabilir." derken, Soydan ise şöyle düşünüyor: "Sistemi sarsabileceklerini gördüler." Karadeniz sözlerini şöyle sonlandırıyor:
" Ancak onun da aklında şu soru var: 'Tek bir paydada buluşabilirler mi?' "
Kaynak: Hürriyet