Yayınlanma: 29 Aralık 2022 12:50
Güncellenme: 19 Kasım 2024 08:35
Halka Arz Nedir? Halka Arza Katılma Şartları Nelerdir?
Kısa ve öz: Halka arz nedir?
Halka arz (ABD Borsalarındaki ismiyle IPO – Initial Public Offering), şirketlerin, sermayelerini dışarıdan yatırımcılara açmasıdır.
Bireysel ve kurumsal olarak ikiye ayrılır böylece her ikisi de şirketlerin sermayelerine önemli oranda finansal kaynaklar sağlamaya yarar.
· Halka arza katılan taraf şirket veya kurum ise “kurumsal yatırımcı”, şahıslar ise “bireysel yatırımcı” denir.
Şirketler, hisse senetlerinin tamamını veya bir kısmını Nasdaq ve NYSE gibi başlıca ABD Borsalarında veya Borsa İstanbul (Pay Piyasası)’da halka arz edebilirler. Ayrıca şirketler, hisselerini birden fazla kez halka arz edebilme şansına sahiptirler.
Şirketlerin “halka açık” bir şirket olabilmesi için hisse senetlerini ilk defa halka arz etmesine “İlk Halka Arz” veya “Initial Public Offering” adı verilmektedir.
Borsa İstanbul’da halka arz edilecek olan şirketleri Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nun her perşembe yayınladığı bültenlerden takip edilebilir.
Halka arzlara nasıl katılırsın?
Aracı kurumların platformları üzerinden talep toplama zamanlarında, bu halka arzlara katılma imkanı olur.
Şirketler neden halka arz olur?
Temel sebepler aşağıdaki gibidir.
· Finansman,
· Likidite,
· Kredibilite,
· Tanıtım ve
· Kurumsallaşma.
Finansman
Şirketler gelecek yatırımlar, iş planlar ve operasyonları için para bulmayı ve bu sayede daha hızlı ve yüksek oranda bir büyümeyi hedeflediklerinde:
· Borçlanma gibi finansman seçeneklerine göre daha düşük maliyetli ve geri ödemesi bulunmayan kaynak edinme
· Finansman arayışına girmeleri, aşırı faiz gibi zorlayıcı koşulları olmayan bir kaynak alternatifi bulmalarına olanak sağlamak istediklerinde
Likidite
Manası mali araçların kısa süre içerisinde nakde çevrilmesidir. Halka arz edilen hisseler, piyasadaki güncel fiyatları üzerinden, şeffaf bir şekilde kolaylıkla alınıp satılması ile şirketler firmalarına likidite sağlıyabilirler.
Bu aynı zamanda şirket ortaklarının sahip olduğu hisseleri de kolayca paraya çevirmelerine veya diğer ortaklara bu hisseleri devretmelerine imkan tanır.
Kredibilite:
Bu durumda şirketler borsada işlem gören hisseleriyle, bankacılık ve para piyasasındaki kredibilitelerini, yani kredi güvenilirliklerini artırmış olurlar.
Böylece düşük maliyetli kredi bulma şansları da artmış olur.
Tanıtım:
Bu sayede konferans, kamuyu aydınlatma platformları, bülten gibi yayın araçları yardımıyla sermaye piyasasında otoriter olan kurumlara ve kişilere adlarını duyurmuş olurlar.
· Hatta bireysel yatırımcılarda markalarına karşı bir bağlılık oluşturup, ilgili
şirketler bu şekilde ürün ve hizmetlerinin tanıtımlarını, maliyetsiz bir şekilde gerçekleştirme olanağı bulmuş olurlar.
Kurumsallaşma:
Bu tür Şirketler Nasdaq, NYSE gibi ABD borsalarının veya SPK ve Borsa İstanbul’un bağımsız denetimine de izin vermiş olurlar.
Böylece mali yapılarını sürekli olarak gözden geçirmelerini ve kamuya düzenli olarak rapor vermelerini, şeffaflığını artırıp kurumsallaşma adına önemli gelişmeler kaydetmiş olurlar.