Halka Arz Çeşitleri Neler? ‘Halka Arz Olunan Fiyat Aralığı’ Ne Demek?

Halka Arz Çeşitleri Neler? ‘Halka Arz Olunan Fiyat Aralığı’ Ne Demek?

·       Fiyat Aralığı ile Talep Toplama

Fiyat Aralığı ile Talep Toplama yönteminde; aracı kuruluş, yatırımcılarla görüşme sonucunda sabit bir fiyat üzerinden değil, belirli bir fiyat aralığında - örneğin “5 – 7 dolar” - gibi yatırımcılara sunar.

Yatırımcılar da bu fiyat aralığı içerisinden herhangi bir fiyatı seçerek taleplerini iletebilirler. Gelen taleplere göre belirlenen sabit bir fiyat üzerinden, hisseler yatırımcılara dağıtılır yani, halka arz edilmiş olur.

!!Dikkat edilmesi gereken Yatırımcılar açısından ise: talep ettikleri fiyat üzerinde yeterli talep oluşmadığı takdirde halka arz olan hisseden alamayabilirler.

Örnek olarak, 10-12 dolar aralığından halka arz olan bir hisseye, 12 dolardan çok yüksek talep gelmiş ise ve talep edilen fiyat 10 dolar ise bu halka arzdan hisse alamamış olur veya aksi olarak 12 dolar fiyat emri vermiş ise gelen talep çoğunluğu 11 dolarda kalmışsa, 12 dolar yerine 11 dolardan üzerinden gerçekleşir.

·       Sabit fiyat ile talep toplama

Satışa sunulan hisse senetlerine dair yatırımcılardan talepler toplanıp, aracı bir kuruluş tarafından değerlendirilip ve sonrasında hisse dağıtım oranına göre hisse senetleri yatırımcılar arasında dağıtılabilir. Fiyat sabit olduğu için herkes aynı fiyattan halka arza katılmış olur.

Halka arzlarda hisse dağıtım şekilleri nelerdir?

Bu yöntem de hisse dağıtımı iki şekilde olur: Eşit ve oransal dağıtım.

·       Eşit dağıtımda: her yatırımcı eşit miktarda hisse alır

·       Oransal dağıtımda ise: Yatırımcılar, verdkleri satın alım emri tutarının

büyüklüğüne (oranına) göre hisse alır.

Bilinmesi gereken bir gerçek de eşit dağıtım genel olarak daha çok kazandıracağıdır.

Eğer küçük yatırımcılar açısından, eşit dağıtım en uygunu olacaktır çünkü bu dağıtım tipinde her yatırımcıya eşit miktarda hisse gelecektir. Çünkü büyük yatırımcı da küçük yatırımcı da eşit miktarda hisse senedi sahibi olacaktır.

Buna karşın Oransal dağıtımda ise hisse senedi arzının yatırımcıya göre değişeceği için karlılığı da değişken olacaktır.

Ayrıca payların hangi oranlarda yatırımcılara dağıtılacakları her halka arzda farklılık gösterebilir.

Bireysel ve Kurumsal Yatırımcılar

Halka arzlarda iki tip alıcı öne çıkmaktadır. Biri bireysel, diğeri ise kurumsal.

Kurumsal yatırıcılar yüksek alım yapabildikleri için ve araştırma olanakları daha fazla oldukları için daha bilinçli bir şekilde yatırım yapabilme olanaklarına sahiptirler.

Bireysel yatırımcılarsa çok iyi araştırmadıkları ve borsanın dinamiklerine yeterince hakim olmadıkları için zaman zaman hisselere değerinden fazla para yatırabilirler.

Bu yüzden Şirketler küçük yatırımcıların hisselerine ortak olmalarını daha fazla arzular.

Halka arz sonrası fiyat istikrar politikaları nelerdir?

Dağıtım yapıldıktan sonra hisse senetlerinin borsada işlem göreceği ilk zamanlar, 3 kesim için büyük önem taşımaktadır.

·       Hisse senetlerini satın alan yatırımcılar

·       Hisse senedi borsada işleme açılacak olan şirket

·       Halka arza aracılık etmiş olan aracı kurumdur.

Borsada alım-satıma açıldıktan sonra, hisselerin değer kaybetme ihtimallerine karşı halka arzı gerçekleştiren aracı kurum bir takım önlemler almak zorunda kalır. Bu önlemlere fiyat istikrarı politikaları kurumun da gerçekleştirdiği faaliyetlere de fiyat istikrarı işlemleri denir.

Amaç borsada ortaya çıkan ani fiyat hareketleriyle hisse senedi fiyatlarının ani iniş çıkışlarını önlemek için yatırımcıların zarara uğramasını önlemektir.

Fiyat İstikrarı İşlemleri

·       Doğrudan alım

Aracı kurum sayesinde hisse senedine olan talep artırılırken hissenin fiyatının da yükselmesi sağlanır.

·       Ek alım hakkı:

Aracı  kurumla anlaşmaya giderek kısıtlı bir süre sonuna kadar (genelde 30 gün) hisselerini arz eden şirketten halka arz fiyatından alıp piyasaya satma hakkına sahip olur.

·       Satış yasakları:

Satış baskısı, satış yasakları konularak kontrol edilmeye çalışılır. Böylece ilgili hisse senedi fiyatının üzerindeki düşüş baskısının önüne geçilmesi hedeflenir.