Yayınlanma: 30 Aralık 2022 12:05
Güncellenme: 20 Kasım 2024 19:23
Volatilite Ne Demek? Volatilite Nasıl Ölçülür? Borsada Beta Katsayısı Nedir?
Yatırımın doğasında her zaman bir hareket var buna volatilite denir.
Volatilite Nedir?
Değişkenlik, hareketlilik, oynaklık, dalgalanma gibi farklı kelimelerle ifade edilen ve genelde riskle ya da belirsizlikle ilişkilendirilen her duruma finans dünyasında volatilite, kısaca bir finansal enstrümanın değerinde veya piyasanın genelinde kısa sürelerde yaşanan belirgin değişimleri anlamında kullanılır.
· Kimi zaman hisse senetleri ve borsalar, bir an zirveye çıkan, sonra hızla o
zirveden dibe düşen ardından da tekrar hızla zirveye çıkan bir hız treni gibi hareket edebilirler bu duruma volatilitesi çok yüksek denir.
· Merkeziyetsiz borsalarda, mesela kripto paralar gibi büyük miktarlarda
alım ve satımlar gerçekleştiği değerleri kısa zaman içerisinde önemli ölçüde yükselip veya düşebilirler
Bir borsa uzun süre boyunca, kesintisiz yüzde 5’ ten fazla yükselir ya da düşerse ‘oynak piyasa’ tanımını hak etmiş olur.
Volatilite Nasıl Ölçülür?
Hisse senedini örnek alacak olursak Volatilite, belirli bir dönemde hisse senedi getirisinin standart sapmasıyla ölçülüp hesaplanır ve hisse fiyatının artabileceği veya azalabileceği aralığı gösterir. Kısaca ortalama fiyattan ne kadar sapacağı
görülebilir. Kısa sürede zirve ve taban arasında gidip gelirse yani aşırı dalgalanıyorsa yüksek oynaklığa sahip olduğu söylenir. Nispeten yavaş bir yükselme ve düşüş gösterirse yani stabil veya istikrarlı kalıyorsa, düşük oynaklığa sahiplikten bahsedilir.
Yüksek volatilite, daha yüksek risk anlamına gelir.
· Kripto paralar yüksek volatiliteye, Hisse senetlerine karşın yüksek riske
sahip olduğu söylenebilir.
Genellikle hisse senetlerinin piyasa değeri yükseldikçe, sahip oldukları volatilite de azaldığından volatilite değerlerini ölçmek için “beta katsayılarına” bakılmalıdır.
Borsada Beta Katsayısı Nedir?
Beta değeri, Volatilite ve risk arasındaki ilişkiyi ölçmeye yarar.
Borsada hisse senetlerinin borsayla ne derece birlikte hareket ettiğini, ne derece borsadan ayrışarak hareket ettiğini göstermesi:
· Eşik değeri “1” kabul edilen değerde, katsayısı yükseldikçe hisse
senedinin riski, yani volatilitesi artar. Düştükçe de azalır.
· Hisse senedi beta değerinin “pozitif” olması, hissenin yönünün borsa’nın
hareket “yönüyle” ile aynı olduğunu gösterirken, “negatif” bir değer, borsaya “zıt” hareket ettiğini gösterir.
Borsa yükseldikçe aynı oranda hissede yükseliyor ve düştükçe aynı oranda o da düşüyorsa, beta katsayısının “1” olduğu söylenebilir.
Hisse hareketleri borsadan daha yükseğe veya aşağıya düşerse beta katsayısının “1”den yüksek olduğunu söylenebilir.
Beta Katsayısı Neden Önemlidir?
Eğer borsaların yükseleceği düşünülüyorsa veya borsaların yükseldiği bir dönemdeyse, portföydeki beta katsayısı yüksek hisse senetlerinin olması borsadaki yükselişlerden daha çok yarar sağlanabileceği söylenebilir.
Tam tersi durumdunda yani borsalar düşüyorsa ve düşeceği bekleniyorsa eldeki beta katsayısı düşük olan hisse senetlerinin olması, bu düşüşlerden daha az etkilenmeyi sağlayabilir.