Lübnan’da Ekonomik Kriz Büyüyor!
2019 yılında alınan vergi kararının ardından ekonomik krize doğru sürüklenen Lübnan, yeni tip koronavirüs pandemisi, Lübnan lirasının değer kaybetmesi ve son olarak 4 Ağustos’ta meydana gelen patlamanın ardından ekonomik kriz giderek büyüyor.
İlk olarak 17 Ekim 2019’da Lübnan hükümeti tarafından alınan vergi kararları, ülkedeki protestoların başlamasına neden oldu. Beyrut ve diğer illerde başlayan protestolar sırasında yollar kesildi, vitrinler parçalandı ve hükümetin istifası istendi. Aynı gün hükümet iletişim vergilerini kaldırsa da gösteriler durmadı. Bunun üzerine 18 Ekim’de Lübnan Başbakanı
Saad el-Hariri krizin çözümü için hükümet ortaklarına 72 saat süre tanıdı ve bir gün sonra Lübnan Güçleri Partisi’nden 4 bakan istifa etti.
İlerleyen günlerde protestolar alevlenerek eğitim sektörü, kamu kurumları ve bankaların grev başlatmasına neden oldu. Hükümetin tüm çabaları eylemleri durdurmakta başarısız olurken, Başbakan Hariri hükümet karşıtı gösteriler nedeniyle 29 Ekim’de istifasını sundu.
Ülkedeki siyasi ve ekonomik çalkantıla, Lübnan lirasının mayıs ayı başından itibaren yüzde 85 değer kaybetmesine neden oldu. Bugün resmi kura göre 1 ABD doları, 1500 Lübnan lirası olmasına rağmen karaborsada 8 bin lira civarında işlem görüyor. Merkez Bankası’’nın aldığı tüm önlemler değer kaybını durdurmayı başaramazken, binlerce Lübnanlı işini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya kaldı ve ülkedeki işsizlik oranı yüzde 35’in üzerine çıktı.
Bu benzeri görülmemiş ekonomik kriz, fiyat artışlarını da beraberinde getirdi. El-İtimad Bankası’nın açıkladığı verilere göre gıda ve giyim ürünlerinde yüzde 200 artış yaşandı. Öte yandan bu tüketici fiyatları endeksi mayısta yüzde 56.6, haziranda yüzde 89.7 oranında arttı. Araştırmalar Lübnan'ın, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri arasında bu ölçüde enflasyonun yaşandığı ilk ülke olarak tarihe geçtiği kaydetti.
Koronavirüs Etkisi
Tüm dünyada benzeri görülmemiş bir krize neden olan koronavirüs, Lübnan’ın içerisinde bulunduğu ekonomik krizin daha da güçlenmesine neden oldu. Lübnan resmi makamlarının tahminlerine göre, Kovid-19’un ekonomideki yansımaları 2020’de Lübnan Gayri Safi Yurt İçi Hasılasında (GSYİH) yüzde 12'den fazla daralmaya neden olacak.
Beyrut Patlaması
4 Ağustos’ta başkent Beyrut’ta patlayıcı maddelerin bulunduğu depoda çıkan yangının ardından tüm kenti sarsan büyük bir patlama meydana geldi. Patlama, 154 kişinin hayatını kaybetmesine neden olurken yaklaşık 6 bin insan yaralandı. Patlamanın etkisiyle büyük zarar gören Beyrut Limanı, Lübnan’da tahıl, gıda maddeleri ve ilaçların tutulduğu en büyük depolama alanı olarak kullanılıyordu.