Rusya'nın saldırısı OPEC+ grubunu üretimi artırmaya zorlayabilir

OPEC+ grubu, piyasadaki son gelişmeleri değerlendirmek ve Nisan ayı itibarıyla uygulanacak üretim miktarını belirlemek üzere 2 Mart'ta toplanacak. Kovid-19 salgını nedeniyle talepteki düşüş nedeniyle Nisan 2020'de günlük yaklaşık 10 milyon varil ham petrol üretimi kesintisi yapan OPEC+ grubu, talebin toparlanmaya başlamasıyla birlikte Nisan 2021'den itibaren söz konusu üretim kesintilerini periyodik olarak hafifletmeye başladı. Arzın talebin gerisinde kalmasına ve petrol fiyatlarının yükselmesine yol açmasına ve başta ABD olmak üzere bazı ülkelerin üretim artışı çağrısı yapmasına rağmen grup, ağustos ayından beri günlük üretiminde aylık 400 bin varillik kademeli üretim artışı planını sürdürüyor. Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre grubun üretim kapasitesi şu anda aylık hedefinin yaklaşık 900 bin varil altında. Üye ülkelerin herhangi bir arz kesintisi durumunda kullanıma sunabilecekleri yedek üretim kapasitesi 2020 yılından itibaren düşüş trendindedir. OPEC+ grubunun toplam rezerv kapasitesi günde 5,1 milyon varil, ancak acil bir durumda Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) yalnızca 2,2 milyon varil fiziksel ham petrol bulunuyor. Grubun planlanan aylık üretim artışını gerçekleştirememesi, küresel petrol stoklarında keskin düşüşlere, piyasaların daha da daralmasına ve arz açığına neden oluyor.

Olası bir OPEC+ grubu üretim artışı Suudi Arabistan ve BAE tarafından sağlanacak

İngiltere merkezli Danışmanlık Şirketi Crystol Energy'nin CEO'su Carole Nakhle, Ukrayna'daki gerilimin artması durumunda OPEC+ grubunun önümüzdeki hafta yapacağı toplantıda üretimi artırabileceğini kaydetti. Nakhle, "OPEC+ grubu şu anda Ukrayna ve Rusya'da yaşananların piyasa istikrarını tehdit ettiğine ve bunun küresel ekonomi üzerinde büyük bir baskı oluşturacağına ve potansiyel olarak müteakip talep yıkımına yol açacağına inanıyorsa, günde 400.000 varilden daha fazla bir getiri sağlayabilir" dedi. Özellikle ciddi yedek kapasiteye sahip diğer Körfez ülkeleri ve Suudi Arabistan'ın bunu yapmamaları için bir engel görmüyorum çünkü daha önce de piyasa istikrarı için benzer önlemler almışlardı." Çoğu üye ülkenin zaten üretim sıkıntısı yaşadığını hatırlatan Nakhle, "Söz konusu arz artışı muhtemelen Suudi Arabistan ve BAE'den gelecek" dedi. Nahkle, Rusya'nın da üyesi olduğu OPEC+ grubunun toplantıdan çıkma kararı üzerindeki olası etkisini değerlendirirken, Mart 2020 toplantısında grubun da farklılaştığını hatırlatarak, "OPEC grubu inanırsa, OPEC+ çerçevesinde bile piyasa istikrarının tehdit altında olması, Suudilerin daha önce yaptığı gibi piyasada ek variller olacak. Bu biraz piyasa eğilimine ve grubun devam eden olaylar ve piyasa hakkındaki algılarına bağlı." Nakhle, Rusya'ya yönelik yaptırımların enerji arzında aksamalara neden olmayacağının anlaşılmasının ardından petrol fiyatlarının bir miktar düştüğüne dikkati çekerek, şöyle devam etti: "Ama henüz bitmedi. Rusya'nın bir noktada nasıl tepki vereceğini hala bilmiyoruz. Ancak 2014'te Kırım'ın ilhakından sonra Rusya'nın yaptırımlara rağmen misilleme olarak arzını kesmediğini biliyoruz. Yani, orada var. Şu anda belirsizlikler var, ancak OPEC+'ın piyasa tepkisi belirsiz. Sakinleşmek için ekstra üretim yoluna gitme seçeneğini tamamen göz ardı etmemeliyiz."

Üretim mevcut seviyede kalırsa fiyatlarda rekor artışlar yaşanabilir

Starfuels Emtia Yatırım Danışmanlığı Direktörü Matt Stanley, başta enerji piyasaları olmak üzere tüm piyasaların saldırıda bir sonraki adıma odaklandığını söyledi. Stanley, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasının ardından Batılı ülkelerin Moskova'ya karşı aldığı yaptırımlar arasında enerji ile ilgili bir yaptırım gelmesinin beklenmediğini ancak piyasada endişelerin devam ettiğini belirterek şu ifadelere yer verdi: "Rusya'nın dünyanın en büyük ikinci petrol üreticisi olduğunu ve Avrupa'nın doğal gaz ihtiyacının yüzde 30-40’nı sağladığını unutmayalım. Enerji üretimine yönelik herhangi bir yaptırımın fiyatlarda büyük bir artışa neden olacağı çok açık. Varil başına yaklaşık 5 dolarlık bir artışın mümkün olduğu görülüyor." OPEC+ grubunun bu noktada duruşuyla ilgili tartışmaların başladığını kaydeden Stanley, "Belki de üretimi artırabilenler bunu yapmak zorunda kalacak çünkü mevcut durum devam ederse petrol fiyatları gerçekten rekor seviyelere gelme tehlikesiyle karşı karşıya." dedi. Londra Menkul Kıymetler Borsası Grubu (LSEG) iştiraki ve finansal piyasalar veri sağlayıcı şirketi olan Petrol Piyasası Araştırma Analisti Ehsan Ul-Haq, OPEC+ grubu üzerinde üretimi artırması için çok fazla baskı olduğunu hatırlatarak, "Grup, önümüzdeki hafta yapılacak toplantıda bu yönde bir karar." diye belirtti. Ul-Haq, Suudi Arabistan'ın genellikle arz tarafında sorun yaratacak bir kriz olduğunda üretimini artırma eğiliminde olduğunu belirterek, Rusya'nın petrol arzında bir kesinti veya aksama olması durumunda Suudi Arabistan veya bazı Orta Doğu üreticilerinin duruma müdahale edeceğini ve üretim artışını zorlayacağını söyledi.