Ukrayna, Rus Füzelerinin Odesa Limanını Vurduğunu Açıkladı
Moskova ve Kiev arasında Cuma günü imzalanan ve Odesa dahil Karadeniz limanlarından belirli ihracatların yapılmasına izin vererek arz sıkıntısını hafifleten dönüm noktası niteliğindeki anlaşma, küresel gıda fiyatlarındaki yükselişi frenlemek için hayati önem taşıyor.
BM yetkilileri Cuma günü anlaşmanın birkaç hafta içinde işler hale gelmesini umduklarını söylemişlerdi ancak Cumartesi günkü saldırılar göz önüne alındığında bunun mümkün olup olmayacağı henüz net değildi.
Ukrayna'nın Güney Operasyonlar Komutanlığı Telegram mesajlaşma uygulamasında "Düşman Odesa deniz ticaret limanına Kalibr seyir füzeleriyle saldırdı" diye yazdı. İki füzenin limandaki altyapıya isabet ettiği, diğer ikisinin ise hava savunma güçleri tarafından vurulduğu belirtildi.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Cuma günkü anlaşmaya aracılık eden Birleşmiş Milletler ve Türkiye'ye, Rusya'nın taahhütlerini yerine getirmesini ve tahıl koridorunda serbest geçişe izin vermesini sağlamaları çağrısında bulundu.
ABD'nin Kiev Büyükelçisi Bridget Brink saldırıyı "çirkin" olarak nitelendirdi.
"Kremlin gıdayı silah olarak kullanmaya devam ediyor. Rusya'dan hesap sorulmalı," diye yazdı Brink Twitter'da (NYSE:TWTR).
Moskova'nın 24 Şubat'ta komşusunu işgal etmesinden bu yana Rusya'nın Karadeniz filosu tarafından Ukrayna limanlarına uygulanan abluka on milyonlarca ton tahılı hapsetti ve birçok gemiyi karaya oturttu. Bu durum küresel tedarik zincirindeki darboğazları daha da kötüleştirdi ve Batı'nın Rusya'ya uyguladığı yaptırımlarla birlikte gıda ve enerji fiyatlarındaki enflasyonu körükledi.
Rusya ve Ukrayna başlıca küresel buğday tedarikçileridir ve savaş gıda fiyatlarının yükselmesine neden olmuştur. Dünya Gıda Programı'na göre küresel gıda krizi yaklaşık 47 milyon insanı "akut açlığa" itti.
Cuma günkü anlaşma, kısmen daha düşük fiyatlarla insani ihtiyaçlar da dahil olmak üzere dünya pazarlarına daha fazla buğday, ayçiçek yağı, gübre ve diğer ürünleri enjekte ederek yoksul ülkelerdeki kıtlığı önlemeyi amaçlıyor.
BM yetkilileri Cuma günü yaptıkları açıklamada, birkaç hafta içinde tam olarak faaliyete geçmesi beklenen anlaşmanın, yeniden açılan üç limandan tahıl sevkiyatını ayda 5 milyon tonluk savaş öncesi seviyelere getireceğini söyledi.
Anlaşma uyarınca Ukraynalı yetkililer gemileri mayınlı sulardaki güvenli kanallardan geçirerek tahıl yüklenecekleri Odesa dahil üç limana yönlendirecek.
Krizin sorumluluğunu reddeden Moskova, Batı'nın yaptırımlarını kendi gıda ve gübre ihracatını yavaşlatmakla, Ukrayna'yı ise Karadeniz limanlarına yaklaşırken mayın döşemekle suçluyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy Cuma günü yaptığı açıklamada anlaşmayla yaklaşık 10 milyar dolar değerinde tahılın satışa sunulacağını ve geçen yılki hasadın yaklaşık 20 milyon tonunun ihraç edileceğini söyledi.