Zincir Marketlerde Haksız Ticaret Uygulamalarına Yönelik Sınırlama

Rekabet Kurumu tarafından yaş sebze ve meyve sektörüyle ilgili yapılan çalışmalarda, zincir marketlerin alıcı güçlerinin sınırlandırılması için haksız ticaret uygulamalarına yönelik tedbirlerin düzenlenmesine yer verildi.

Rekabet Kurumu, tarım ürünleri alanında gerçekleştirilen sektör analizlerinin ardından "Yaş Sebze ve Meyve Sektör İncelemesi Raporu" adlı çalışmalarını tamamladıklarını kaydetti. Rapordan sonucunda, yaş sebze ve meyveler, çok sayıda el değiştirerek, toplayıcı, simsar, komisyoncu, tüccar gibi aracılar yoluyla tüketiciye ulaştırılıyor. Yaş meyve ve sebzede üretici örgütlenmesinin arzulanan düzeyde olmaması, pazarlama kanalının uzamasına ve tüketicinin ödediği paradan üreticinin eline geçen miktarın düşmesine sebep oluyor. Nihai ürün ücretlerinde görülen fiyat yükselmesi veya düşüşü ertesi sene üretimini de doğrudan etkilerken, üretim eksikliği veya fazlalığı ortaya çıkıyor. Bu durum, tarımsal ürün fiyatlarındaki istikrarsızlığın en önemli sebeplerinden biri oluyor. Tarımsal ürünler, iklim, hava koşulları, kuraklık, hastalık, coğrafya gibi faktörlere bağlı olması nedeniyle de etkileniyor. Yaş meyve ve sebzelerin çabuk bozulabilir ürünler olmaları, depolama olanaklarının yetersiz, raf ömürlerinin kısa olması da fiyat hareketliliğine neden oluyor. Türkiye'de bu ürünlerin pazarlanması özel sektör tarafından yapılırken, üreticiden tüketiciye olan pazarlama kanalında genellikle komisyoncu, tüccar ve perakendeciler görev alıyor. Yayınlanan raporda, bağımsız olarak faaliyetlerine devam eden bir tarım satış kooperatifinin, yerel aracılarla rekabet edebilmesine, bazı aracıları ortadan kaldırabilmesine ve ortaklarına bazı teknik avantajlar sağlayabilmesine karşın bazı ürünlerin imalatını ya da ihracatını elinde bulunduran büyük tüccar ve sanayicilerle rekabet etmesi için bölge çapında birlikler ve ülke çapında bir merkez birliği oluşturmaları önerildi. Bunun yanında tüketim malları perakendeciliği alanında faaliyet gösteren teşebbüslerin gerek pazar payları gerekse alıcı güçleri önemli ölçüde arttığından alıcı gücünün kötüye kullanılmasını önlemek amacıyla düzenlemeler yapılması gerektiği kaydedildi.